دلایل نبرد
جنگ‌های ناپلئونی، مجموعه‌ای از درگیری‌های بزرگ که بین سال‌های ۱۸۰۳ تا ۱۸۱۵ رخ داد، تحت تأثیر قدرت نظامی و جاه‌طلبی‌های ناپلئون برای تسلط بر اروپا بود. این جنگ‌ها به دلیل رقابت بر سر منابع اقتصادی، کنترل مستعمرات و مسیرهای تجاری، و سایر عوامل سیاسی شکل گرفتند.
در ابتدا، کارزار نظامی ناپلئون موفقیت‌آمیز بود. پس از کسب شهرت در جریان انقلاب فرانسه، امپراتور خودخوانده‌ی فرانسه ارتش بزرگ خود را به پیروزی‌های متعددی هدایت کرد و از اسپانیا تا لهستان کنترل سرزمین‌های وسیعی را به دست آورد. با وجود شکست‌های جدی، از جمله در نبرد (Trafalgar) در سال ۱۸۰۵، ناپلئون به گسترش امپراتوری خود ادامه داد تا اینکه در نبرد سرنوشت‌ساز لایپزیگ (Leipzig) متوقف شد.
با توجه به کاهش شدید نیروهایش پس از تلفات سنگین در حمله‌ی ۱۸۱۲ به روسیه، ناپلئون برای بازسازی ارتش تحلیل‌رفته‌ی خود تلاش کرد و به شدت به نیروهای تازه‌وارد و کم‌تجربه متکی شد. او در سال ۱۸۱۳ برای حمله‌ای در آلمان برنامه‌ریزی کرد. علاوه بر سربازان فرانسوی، ارتش او شامل نیروهایی از لهستان، ایتالیا و کنفدراسیون راین در آلمان نیز بود.
پس از شکست در تلاش برای تصرف برلین و مجبور شدن به عقب‌نشینی، ناپلئون ارتش تقریباً ۱۸۰,۰۰۰ نفری خود را به زاکسن(Saxony) در شرق آلمان منتقل کرد. در همین زمان، ائتلاف متفقین با بیش از ۳۲۰,۰۰۰ سرباز و به فرماندهی تزار الکساندر اول، فیلد مارشال اتریشی کارل فون شوارتزنبرگ و امپراتور فرانتس اول اتریش، برای نبرد آماده شده و به سمت مرکز اقتصادی کلیدی، لایپزیگ(Leipzig)، پیشروی کردند.
آغاز نبرد
در ۱۶ اکتبر ۱۸۱۳، نیروهای ائتلاف حمله به نیروهای فرانسوی در نزدیکی لایپزیگ را آغاز کردند. در روز نخست، که نتیجه‌ای برابر داشت، برخی مواضع کلیدی فرانسویان تصرف شد، اما ارتش ناپلئون همچنان مقاومت کرد. روز بعد، ضدحمله‌ی فرانسه موفقیت‌هایی به همراه داشت، اما با رسیدن نیروهای تازه‌نفس ائتلاف و افزایش تلفات، ارتش ناپلئون به عقب رانده شد.
تا ۱۸ اکتبر، نیروهای ائتلاف موفق به محاصره‌ی ارتش فرانسه شدند، کنترل میدان نبرد را در دست گرفتند و ناپلئون را مجبور به عقب‌نشینی کردند. در روز چهارم نبرد، ائتلاف حمله‌ی نهایی خود را آغاز کرد و در تعقیب ناپلئون و نیروهای در حال عقب‌نشینی او پیشروی کرد.
در جریان عقب‌نشینی، یک فرمان اشتباه از سوی یکی از ژنرال‌های ناپلئون برای تخریب پلی بر روی رود الستر(Elster) منجر به کشته شدن هزاران سرباز فرانسوی و اسارت حدود ۳۰,۰۰۰ نفر شد. این شکست قاطع، به سلطه‌ی امپراتوری فرانسه در شرق رود راین(Rhine) پایان داد.
پیامدها
شکست فرانسه در نبرد لایپزیگ آغازگر پایان سلطنت ناپلئون بود و به‌عنوان نقطه‌ی عطفی در جنگ‌های ناپلئونی شناخته می‌شود. در این نبرد، که بزرگ‌ترین جنگ اروپا پیش از جنگ جهانی اول بود، ارتش فرانسه حدود ۳۸,۰۰۰ کشته و زخمی داد، درحالی‌که نیروهای ائتلاف نیز با تلفات سنگینی روبه‌رو شدند و حدود ۵۵,۰۰۰ نفر از آن‌ها کشته یا مجروح شدند.
ناپلئون، که دیگر توان تسخیر سراسر اروپا را نداشت، همچنان تحت تعقیب ارتش ائتلاف قرار گرفت. در سال ۱۸۱۴، نیروهای ائتلاف وارد پاریس شدند و ناپلئون را وادار به کناره‌گیری از قدرت و تبعید به جزیره‌ی البا(Elba) کردند. با امضای “سند نهایی کنگره‌ی وین” در ۹ ژوئن ۱۸۱۵، نقشه‌ی سیاسی اروپا از نو ترسیم شد و توازن جدیدی در قدرت‌های اروپایی شکل گرفت که بیش از ۵۰ سال دوام داشت.
منابع
“لایپزیگ ۱۸۱۳: نبرد ملت‌ها” نوشته‌ی پیتر هوفشروئر
“نبردهای سرنوشت‌ساز ناپلئون بناپارت در خشکی: تاریخ استرلیز(Austerlitz)، حمله‌ی فرانسه به روسیه، لایپزیگ و واترلو” نوشته‌ی چارلز ریور ادیتورز
“سربازان، شهروندان و غیرنظامیان: تجربیات و برداشت‌ها از جنگ‌های انقلابی و ناپلئونی، ۱۷۹۰-۱۸۲۰” نوشته‌ی کارن هاگمان
