رایش سوم و جایگاه آن در تاریخ آلمان
رهبر نازی‌ها، آدولف هیتلر، حکومت دیکتاتوری خود را به عنوان وارث دو امپراتوری بزرگ آلمان در تاریخ معرفی می‌کرد. او با نام‌گذاری دولتش به عنوان رایش سوم، تلاش داشت خود را در بستر وسیع‌تر تاریخ آلمان و اروپا قرار دهد.
در ذهن هیتلر، «رایش هزار ساله» او پایان طبیعی فرآیندی بود که از تاج‌گذاری شارلمانی در سال ۸۰۰ میلادی آغاز شده بود. با این حال، مفهوم توالی «رایش‌ها» تنها ده سال پیش از قدرت‌گیری هیتلر شکل گرفته بود و مردمان «رایش اول» (امپراتوری مقدس روم) یا «رایش دوم» (امپراتوری آلمان) هرگز چنین تعبیری را نمی‌پذیرفتند.
ریشه‌های فکری ایده رایش سوم
در سال ۱۹۲۳، منتقد فرهنگی آلمانی، آرتور مولر فن دن بروک (Arthur Moeller van den Bruck)، کتابی با عنوان Das Dritte Reich («امپراتوری سوم» یا «رایش سوم») منتشر کرد.
این اثر در زمانی نوشته شد که جمهوری وایمار با فشارهای انقلابی از جناح راست و چپ دست‌وپنجه نرم می‌کرد. مولر در این کتاب دکترین محافظه‌کارانه‌ای را مطرح کرد که خواستار ارتقای ناسیونالیسم و روشنفکری آلمان بود.
او مارکسیسم و دموکراسی به سبک غربی را موانعی برای صعود آلمان به جایگاه برتر در اروپا می‌دانست و معتقد بود تحقق رایش سوم، ترکیبی هماهنگ از جنبش‌های سوسیالیستی و محافظه‌کارانه آلمان را به همراه خواهد داشت.
استفاده از عنوان «رایش سوم» ممکن است الهام‌گرفته از مفهوم دیالکتیک هگلی (Hegelian synthesis) یا فلسفه سه‌گانه تاریخ یواخیم فیوره (Joachim of Fiore) باشد. با این حال، رایش سوم از نگاه مولر مستقیماً دارای ویژگی‌های ناسیونال سوسیالیستی نبود.
رایش سوم در اندیشه هیتلر
آدولف هیتلر در کتاب سیاسی خود، نبرد من (Mein Kampf)، مستقیماً از واژه رایش سوم استفاده نکرد. اما بر اساس اظهارات اتو اشتراسر (Otto Strasser)، یکی از رهبران اولیه نازی، هیتلر با آثار مولر آشنا بود.
پس از انتصاب هیتلر به صدراعظمی در سال ۱۹۳۳، اصطلاح رایش سوم در میان مردم آلمان رواج گسترده‌ای پیدا کرد.
جالب آن‌که مولر، که خالق این نام بود، هرگز شاهد ظهور آن نشد؛ چراکه او در سال ۱۹۲۵ خودکشی کرد.
مولر در مقدمه کتاب Das Dritte Reich هشدار داده بود:
«اندیشه یک امپراتوری سوم ممکن است مرگبارترین توهمی باشد که آلمانی‌ها تاکنون تسلیم آن شده‌اند؛ این بسیار آلمانی خواهد بود اگر تنها در رؤیای آن غرق شوند. آلمان ممکن است در رؤیای رایش سوم خود نابود شود.»
منابع
- دانشنامه بریتانیکا، چرا به آلمان نازی رایش سوم می‌گفتند؟ 🔗
زنده باد رایش آلمان بزرگ